Amsterdam Pride nog altijd een groot succes, maar misschien na World Pride verandering…
De Amsterdam Pride is het grootste buitenevenement van Nederland en maakt deel uit van Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland. Nog altijd gaat het event niet aan zijn eigen succes ten onder en dat is maar goed ook, want volgend jaar staat de World Pride op het programma. Misschien is het daarna tijd voor een kleine verandering, bijvoorbeeld als het om de locaties gaat.
De afgelopen 29 jaar nam ik deel aan de Amsterdam Pride. Er zijn tegenwoordig honderden dingen te doen in de stad, die eerste week van augustus, maar mijn echtgenoot en ik beperken ons tot een gay barbecue op donderdag, een straatfeest op het beursplein op vrijdag, de beroemde canalparade op zaterdag en het slotfeest op de Dam op zondag.
Die parade maakt inmiddels deel uit van Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed Nederland. Wat in 1996 begon als een bescheiden rondvaart ter promotie van de homohoreca (organisatie toen: Stichting Gay Business Amsterdam) is een kleine 30 jaar later uitgegroeid tot het grootste buitenevenement van Nederland, samen met Koningsdag. Organisatie anno 2025: Stichting Pride Amsterdam. Uit de naam van de organiserende stichting zijn de woorden ‘gay’ en ‘business’ verdwenen, maar tijdens het event zelf blijken die begrippen nog steeds dominant aanwezig.
Het grootkapitaal
De canalparade 2025 was een mooie: onder een druilerig zonnetje, met nu en dan een bescheiden buitje trokken ruim tachtig fraai versierde boten voorbij. De duizenden opvarenden hadden zich al even fraai uitgedost en aldus voer een staalkaart van het Nederlandse LHBTIAQXYZ-leven vrolijk zingend en dansend door de gracht. En die staalkaart is even kleurrijk als divers. Zo heeft elke beroepsgroep tegenwoordig wel een roze netwerk. Politie: Roze in Blauw; Brandweer: Roze in Rood; Artsen: Roze in Wit. Het wachten is op het roze netwerk van uitvaartondernemers: Roze in Zwart.
Wij op onze woonboot aan de kant vonden het allemaal prachtig.
Maar kritiek was er ook en kritiek zal er altijd zijn. Zo voer er tijdens de 2025-editie voor het eerst een boot van de rechtspraak mee wat vanuit de juridische wereld klachten opleverde omdat de deelnemende rechters zouden neigen naar activisme. En over activisme gesproken: uiteraard waren ook weer de zwemmers van XR paraat om de boot van hoofdsponsor Booking te bekladden omdat het van oorsprong Amsterdamse bedrijf vakantie-accommodatie op de Westelijke Jordaanoever aanbiedt op hun platform.
Wat ook elk jaar langskomt is de klacht dat de Canalparade te veel op de commercie – of zelfs Het Grootkapitaal – leunt. Tsja: een megaevent laat zich nu eenmaal niet sponsoren door de Kookboekenwinkel op de hoek van de straat, maar heeft miljardenbedrijven als Vattenfall, Rituals en KLM (Roze netwerk: Over the Rainbow). Business: je hebt het nodig.
Is die Pride nog wel nodig?
Het prideprogramma en de inhoud en vorm van de Canal Parade zijn al jaren ongeveer hetzelfde. En waarom ook niet? Elk jaar het wiel opnieuw uitvinden is nergens voor nodig. Onderzoekt alles en behoud het goede, change is good, but no change is better, never change a winning team, de uitdrukkingen zijn bekend.
Maar misschien moet de Pride zich ook vernieuwen, al is het maar voor een heel klein beetje. De opzet en de uitwerking van de Pride is als een fraaie pendule in de woonkamer die wel gelijk loopt – want hij wordt vaak opgewonden – maar niemand kijkt er ooit naar omdat iedereen tegenwoordig een smartwatch draagt. Zo wordt de pendule vanzelf zinloos, hoe mooi het apparaat ook is.
Niet voor niets vraagt de neutrale toeschouwer zich af: die Pride, is die nog wel nodig? Maar ondertussen staat die toeschouwer wel de eerste zaterdag van augustus met zijn regenboogvlaggetje aan de kade van de Amsterdamse Prinsengracht. Hoewel, neutraal: de overgrote meerderheid van de deelnemers aan en toeschouwers bij de Pride valt nog altijd onder de categorie gay mannen. Over gay gesproken.
Nieuwe ronde, nieuwe kansen: volgend jaar augustus staat de World Pride op het programma. Dat de organisatie dan op safe speelt valt te billijken. Maar als de Pride de jaren daarna weer een Amsterdams feestje wordt, is het misschien een idee sommige activiteiten te verplaatsen naar de stadsdelen Noord, Zuidoost of Nieuw West. Je weet nooit hoe een koe een haas vangt, al moet je je afvragen of sommige verstaanders wel aan een half woord genoeg hebben. Over uitdrukkingen gesproken.